©
©Rhodochiton atrosanguineum
Opis
Rodzina: Plantaginaceae – babkowate
W naturze jest krótkowieczną (3-4 letnią) byliną. W Europie i wszystkich nieco chłodniejszych krajach jest uprawiana jako szybko rosnące pnącze roczne. Roślina ma wijący się pęd okręcający się wokół podpór.
Liście ogonkowe o sercowatym kształcie i wielkości przeciętnie 5 cm. Wierzch zielony z karminowymi nerwami spód karminowy. Przy czym na części przeważnie starszych liści także wierzch jest w części przebarwiony na karminowo.
Brzeg liścia również karminowo nabiegły i zaopatrzony w dość ostre choć nieliczne kolczaste wyrostki.
Główną ozdobą rośliny są nietypowe kwiaty składające się z parasolowatego kolorowego kielicha i rurkowatej, zakończonej 5 płatkami korony. Całość ma od 4,5 do 6 cm długości. Kwiaty zwisają na długiej szypułce. Z bliska widać, że wszystkie części kwiatu są delikatnie owłosione.
Po zapyleniu korona odpada, a w środku kielicha z zalążni słupka tworzy się czterożebrowa torebka. Kiedy dojrzeje jest prawie biała i ma jedną cechę, nie opada więc czekajmy ze zbiorem nasiona do momentu pęknięcia tej torebki. Tylko wówczas mamy pewność, że nasiona są dostatecznie dojrzałe. Ponieważ nasiona dość szybko tracą energię kiełkowania przechowujmy je w suchym lecz chłodnym miejscu. Ja z reguły robię to na dnie chłodziarki.
Występowanie
Roślina w swym naturalnym środowisku oplata pnie drzew i krzewy rosnące w większych jarach jakie występują w południowo-wschodnim Meksyku na wysokości od 1,500-3,500 m npm. Nie ma tam zimy, ale temperatura jest na tyle niska(w porównaniu z niższym terenami) że roślina może być uprawiana w chłodniejszych strefach.
Wysokość
Jednoroczny przyrost pędu może wynosić do 3 metrów. Mówimy o roślinie rosnącej w glebie w sprzyjających warunkach. U nas prawie nigdy takiej długości nie uzyska.
Termin kwitnienia
Najczęściej rozpoczyna kwitnienie w czerwcu i trwa ono do momentu pojawienia się nocą temperatur poniżej 5 0C.
Kolor kwiatu
Kielich jest purpurowy natomiast korona kwiatu brązowo-purpurowa. Z tego powodu w niektórych krajach roślina bywa nazywana czarką krwi.
Stanowisko
Przy naszej niepewnej pogodzie latem praktycznie jedynym stanowiskiem jest pełne słońce.
Wymagania i pielęgnacja
Jeśli decydujemy się na sadzenie w glebie musimy wiedzieć, że woli ona ziemie lekko kwaśne lecz bogate w próchnicę, a przez to dobrze utrzymujące wilgoć i dość zasobne. Nie toleruje gleb ciężkich i podmakających. Z racji długiego i obfitego kwitnienia nie unikniemy dokarmiania. Można to zrobić na dwa sposoby. Przed sadzeniem rozsady w lżejszych ziemiach kopiemy dołki grubo większe niż potrzeba. Jeśli sadzimy kilka czy kilkanaście sztuk kopiemy rowek i głębszy i szerszy niż potrzeba. Ziemię z dołka mieszamy z kompostem dając przynajmniej tyle kompostu ile jest ziemi. Do tego najlepiej porcję nawozu o przedłużonym działaniu lub przynajmniej azofoskę. Po wymieszaniu sypiemy warstwę na spód i resztą przysypujemy rozsadę. Można podsypać tylko nieco wyżej niż ziemia w doniczce. Jeśli rozsada jest mała to przy pomocy krótkich sznurków przywiązujemy pęd do kratki, inaczej od razu okręcamy wokół kratki. Dalej już pozwalamy roślinie rosnąć.
Jeśli decydujemy się na uprawę w donicach to mamy dwa wyjścia, albo będą to donice wiszące albo stojące. W przypadku donic stojących trzeba w nich zainstalować kratkę wspierającą. Opiszę jak to zrobiono 
na tym zdjęciu. Do dużej donicy posadzono kilka sztuk rozsady. Siatkę z metalowych lecz miękkich drutów zwinięto w rulon i umocowano w donicy przy pomocy zgiętych drutów. Pędy w miarę wzrostu prowadzono spiralnie z pewnym odstępem. Ponieważ kwiatki roślina ma zwisające na dość długich szypułkach to wypełniły one wolne miejsca dając taki właśnie przekładaniec doskonale eksponujący kwiaty rośliny.
O ile rośliny rosnące w gruncie podlewamy tylko w czasie suszy to rośliny w donicach podlewamy tak by ziemia była cały czas lekko wilgotna. Poza tym często nasze lato jest dość mokre w obronie przed zalaniem korzeni do ziemi do kwiatów jaką kupiliśmy dodajemy przynajmniej 1/3 objętości drobnego żwiru (najtańszy). Możemy wówczas być spokojni, że podłoże nigdy nie będzie zalane. Przy uprawie w donicach nawożenie jest konieczne i prowadzimy je przy pomocy nawozów do surfinii czy pelargonii dając ½ dawki co drugie podlewanie.
Kto chce mieć szybciej kwitnącą roślinę, a ma warunki może zdecydować się na zimowanie kwiatka. Warto przed wniesieniem na zimowisko przyciąć roślinę. Miejsce zimowania musi być jak najwidniejsze lecz z temperaturą nie spadającą poniżej 5 0C, ale i nie wyższą niż 10-12 0C. W tym czasie podlewamy oszczędniej i zawsze po wcześniejszym sprawdzeniu stanu podłoża. Około marca solidnie przycinamy roślinę i rozpoczynamy normalną wegetację przenosząc ją jak fuksję lub pelargonię do nieco tylko cieplejszego stanowiska. Zimowane rośliny jak i rozsada uzyskana z nasion musi być bezwzględnie hartowana przed wyniesieniem na zewnątrz.
Mrozoodporność
Roślina ta może zostać uszkodzona przy temperaturach poniżej 5 °C.
Rozmnażanie
Kupując nasiona w uznanych firmach jest duże prawdopodobieństwo iż nasiona zostały przygotowane do siewu. Własne nasiona należy poddać stratyfikacji. Przydaje się ona nie dlatego, że w naturze nasiona muszą przejść okres chłodu by wykiełkować, ale stratyfikacja poprawia i szybkość i równomierność wschodów. Już wspomniałam, że nasiona szybko tracą siłę kiełkowania, i takie które kilka miesięcy leżały mogą wzejść nawet po 90 dniach. Przy czym pierwsze mogą wzejść już po 30 dniach zatem widzimy jak nierównomiernie będą wschodzić.
Z powodu długiego okresu kiełkowania nasiona wysiewamy pod koniec lutego lub na początku marca, nawet jeśli dysponujemy tylko parapetem. Do momentu wschodów zapewniamy wilgotność podłoża przez włożenie pojemnika do woreczka foliowego lub jeśli wysialiśmy w większym pojemniku położenie na niego szyby. Zapewniamy temperaturę podłoża w granicach 18 0C. Przy czym mając podgrzewaną mnożarkę ustawiamy temperaturę na około 24 0C. Wschody pojawią się znacznie szybciej. Przy tak długim okresie kiełkowania ważnym jest by wysiewów dokonać w podłoże specjalnie dedykowane do wysiewów, a w ostateczności proszę kupić podłoże do kaktusów.
Po pikowaniu trzeba roślinie zapewnić przez kilka dni podwyższoną wilgotność powietrza. Można na doniczki postawić specjalne kołpaczki, a można ściąć górne części butelek plastikowych(najlepsze są 2 litrowe) i uzyskamy ten sam efekt. Tylko bez zakrętek. Siewki nie rosną zbyt szybko, ale najczęściej przed wysadzeniem są na tyle 
duże że pędy będą owijać się wokół innych roślin trzeba zatem dać do doniczek cienkie patyki by miały się na czym okręcać. Dotyczy to oczywiście tych roślin, które będą rosły w gruncie lub w stojących donicach. Rozsadę przeznaczoną do wiszących donic po podrośnięciu od razu wysadzamy do wiszących pojemników i pozwalamy roślinom swobodnie zwisać.
Przypominam by nie narażając rośliny na przeciągi stopniowo przyzwyczajać ją do niższych temperatur. Na zewnątrz wynosimy gdy temperatura nocą jest wyższa niż 10 0C.
Choroby i szkodniki
Rodochiton jest podatny na mączlika i przędziorka.
Zastosowanie
Rozpinany na kratach, pergolach, uprawiany w donicach. Można nim osłaniać balustrady balkonów lub ukwiecać słupy wspierające tarasów lub altan ogrodowych. Kiedy lato jest długie i ciepłe sprawdzi się nawet jako roślina okrywowa.
Uwagi
Pisane potwierdzenia uprawy tego gatunku w Europie mamy z terenów Niemiec, do których sprowadził go w 1828 roku baron Karwiński oraz z terenów Anglii do której trafił w roku 1839. Nasiona wysłał specjalnie zatrudniony przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze Teodor Hartweg, wysłany do Meksyku po nasiona storczyków.
Przypisy
Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:
Rhodohiton atrosanguineum
– http://www.nrk.no/planteguiden/?action=Plant&plantId=8240
LiścieSpód – http://www.gymnosperms.org/imgs/jdelaet/r/Plantaginaceae_Rhodochiton_atrosanguineum_33949.html
Kwiaty roczne 
Dodaj komentarz