Wilec ziemniaczany

06.03.2013 — zojalitwin

©Ipomea batatas

Opis

Rodzina: Convolvulaceae – powojowate

Pod ziemią jadalna bulwa o znacznym czasem rozmiarze i miąższu w kolorze od białego przez różowy do czerwonego.

Ten słodki ziemniak ma płożący się i silnie rozgałęziony pęd o długości do 5 metrów. Liście na pędzie do 20 cm długości, ogonkowe i bardzo zmienne. Kształt blaszki liściowej może być klapowany, trójkątny w zarysie lub zbliżony do owalu. Kwiaty w budowie podobne do kwiatów wilca lub powoju. Są one duże (do 7 cm długości), lejkowate. Roślina nie kwitnie zbyt obficie i z racji dużych liści kwiaty nie są szczególnie widoczne. Owocem jest jajowata torebka z dużymi kanciastymi nasionami. W naszym klimacie zawiązuje się ich niewiele.

W handlu jest wiele odmian, przytoczę te najpopularniejsze.

‚Light Green’ — liście jasno żółtozielone, trójklapowe;

‚Bronze’ — liście kształtem podobne do poprzedniej odmiany, ale barwy miedziano-brązowej;

‚Purple’ — liście prawie takie same, ale ciemno-purpurowe, z wyraźnym żyłkowaniem;

‚Red’ — liście ciemno-czerwonopurpurowe;

‚Margerite’ — liście jasnozielone, trójkątne, całobrzegie o sercowatej nasadzie i ostrym wierzchołku;

‚Blocky’ — liście pięcioklapowe, fioletowo-zielone, od spodu fioletowe.

‚Tricolor’ – liście jasnozielone z białym i różowym marginesem. Odmiana przy braku światła może wrócić do zielonego koloru liści.

Występowanie

Tak naprawdę skąd roślina pochodzi ustalić nie sposób. Wiadomo jedynie, że pochodzi z tropikalnej strefy Ameryki. Nie jest także znany gatunek w stanie dzikim. Z wykopalisk w Peru wiemy, że uprawiano tę roślinę już 8000 lat przed naszą erą. Roślina znana i uprawiana w całym tropikalnym świecie jako batat, patat lub słodki ziemniak. Jako roślinę ozdobną wykorzystuje się ją krótko. Na polski rynek trafiła dopiero około 2oo4 roku.

Wysokość

Jako roślina płożąca się, niewiele ponad 20 cm. Jeśli poprowadzimy ją po podporach to jej wysokość będzie taka jak wysokość podpór.

Termin kwitnienia

Od końca lipca.

Kolor kwiatu

Na tyle jasnoniebieski, że z daleka wygląda jak biały. Gardziel ciemna, zbliżona do karminowo-brązowej.

Stanowisko

Dla dobrego wybarwienia liści potrzeba słońca. Już w półcieniu wiele odmian może mieć w większości zielone liście.

Wymagania i pielęgnacja

Roślina stawia praktycznie dwa warunki. Podłoże musi być przepuszczalne i żyzne. Wilec uprawiany w doniczkach wymaga więc regularnego zasilania. Wszystkie odmiany o kolorowych liściach powinny dostać dużą dawkę potasu w nawozie. Dla szczególnie dbających podaję, że ideałem byłby nawóz o nazwie ”Kristalon biały”o składzie NPK 15:5:30. Pozostałym polecam rozpuszczalny nawóz do pomidorów.

Wilec ten jest w początkowym etapie swojego życia bardzo wrażliwy na brak wilgoci. Natychmiast więdną mu liście. Później, kiedy wytworzy już bulwę staje się nieco bardziej odporny.

Przystępując do obsadzania pojemników musimy przyjąć, że na doniczkę o średnicy 15 cm dajemy 3 sadzonki. Im większa donica tym więcej sadzonek. Oczywiście wówczas jeśli będzie sam w donicy. Jeśli będzie tłem dla innych roślin np. czerwonej pelargonii to sadzimy sadzonki na przemian.

W przypadku wyhodowania większej bulwy(raczej w ogrodzie) jest możliwość przechowania jej do wiosny jak zwykłego ziemniaka. Widna piwnica i temperatura wyższa niż 4 ⁰C spowoduje kiełkowanie bulw. Można ją wówczas uprawiać normalnie, a w marcu pobrać sadzonki.

Mrozoodporność

Żadna.

Rozmnażanie

Sadzonki wierzchołkowe można pobrać z roślin, które mają co najmniej 8 liści. Ukorzeniają się dość trudno, zwłaszcza w zbyt niskiej temperaturze. Wymagana jest temperatura podłoża w zakresie 22–24°C. Kto jest w stanie utrzymać co najmniej taką temperaturę może ukorzeniać nawet w wodzie.

Wysiewu nasion dokonujemy wiosną, mocząc je wcześniej przez dobę w letniej wodzie. Uważajmy na dzieci, nasiona są bardzo toksyczne po połknięciu.

Choroby i szkodniki

Przy uprawie już w ogrodzie raczej nic roślinom nie grozi. Dopóki są w pomieszczeniach uważajmy na mączliki, wciornastki i przędziorki. Jeśli sadzonki zalejemy możliwa jest między innymi czarna zgnilizna.

Zastosowanie

Najczęściej jest wykorzystywany jako dodatek do kompozycji balkonowo-tarasowych. Można go też sadzić pojedynczo, gdyż jest efektowny i szybko rośnie. Z racji swej urody proponuję zastosować tego wilca jako pnącze — należy wówczas przytwierdzać pędy do podpór. W dużych ogrodach bywa wykorzystywany jako roczna roślina okrywowa.

Uwagi

Nazwa rodzajowa ”Ipomea” pochodzi od greckiego słowa ‚ips’ = robak i ‚homoios’ = takie same, podobne. Odniesienie do robakowatych(długich) pędów.

Nazwa gatunkowa ”batatas” pochodzi od hawajsko-kreolskiego słowa ziemniak.

Przypisy