©
©Cucurbita pepo
Opis
Rodzina: Cucurbitaceae – dyniowate
Rodzaj ”Dynia” liczy 27 gatunków. Oprócz gatunków jednorocznych znajdują się tam także byliny(nie w naszej strefie klimatycznej). Jednak do celów ozdobnych wybiera się praktycznie wyłącznie naszą dynię zwyczajną, a właściwie jej odmiany o ozdobnych owocach. Jest to roślina roczna o płytkich lecz rozgałęzionych korzeniach i długiej (do 10 metrów) wiotkiej łodydze, która nie znajdując podpory płoży się po podłożu. Jeśli znajdzie podporę chwyta się niej bardzo mocnymi wąsami czepnymi. Liście mogą być naprawdę duże pięcioklapowe. Zarówno łodyga jak i brzegi liści są szorstko owłosione. Kwiaty duże o pięciopłatkowej koronie. Jest to roślina jednopienna lecz rozdzielnopłciowa. To oznacza, że na jednej łodydze znajdują się osobno kwiaty męskie i żeńskie. Owoce powstaną wyłącznie z kwiatów żeńskich. To co nas interesuje czyli owoc jest z botanicznego punktu widzenia jagodą. Dlatego większość owoców jest jadalna podobnie jak liczne nasiona.
Nauka wymienia następujące odmiany botaniczne:
- var. ovifera – pędy długości do 10 m, liście klapowane, kwiaty duże o żółtej, dzwonkowatej koronie, owoce jajowate lub odwrotnie jajowate;
- var. citrullina – owoce butelkowate, gładkie lub bruzdkowane;
- var.pomifera – owoce wielkości i kształtu jabłek;
- var.piriformis – owoce gruszkowate. Owoce mogą być pomarańczowe, pomarańczowo-zielone, żółto-zielone, żółte czy kremowobiałe z różnymi smugami, plamkami i kropkami.
To tak z grubsza, bo w ramach każdej z odmian istnieje wielka rozmaitość form będących już dziełem człowieka. Jedno jest ważne by nie mylić dyni z tykwą. Często na nasionach dyni zwyczajnej o jakiś fikuśnych kształtach producent, nie wiedzieć czemu pisze że to tykwa. Tykwa to roślina wydająca owoce, które drewnieją. Wiele ludów pierwotnych robi z owoców tykwy naczynia używane przez lata. Owoce dyni bez względu na kształt nie drewnieją nigdy i wcześniej czy później zaczynają się psuć.
Występowanie
Nasz gatunek pochodzi z ciepłych stref Ameryki Północnej
Wysokość
Długość łodygi do 10 metrów.
Kolor kwiatu
Funkcję ozdobną pełnią tutaj owoce.
Stanowisko
Wszystkie dyniowate potrzebują ciepła, zatem dobrze wykształcone owoce powstaną w większej ilości tylko w miejscu słonecznym.
Wymagania i pielęgnacja
Bez względu na kształt owoców dynia rośnie szybko i wiąże jeśli nie duże to większą ilość owoców. Potrzebuje więc dostatecznie zasobnych gleb by to wszystko wykarmić. Oprócz pokarmu potrzebuje sporych ilości wody i ciepła. Chcąc mieć się czym pochwalić warto kopać większe dołki niż potrzeba pod rozsadę i zasypywać je kompostem. Można na dno dać odrobinę obornika. Nie zaszkodzi podsypać nawozem w trakcie kształtowania się owoców. W tym celu można wykorzystać ten sam nawóz jakim podsypujemy pomidory.
Nie mając ogrodu można mniejsze odmiany sadzić do sporych donic postawionych na balkonach. Musimy jedynie pamiętać, że roślina potrzebować będzie solidnej podpory. Może nią być oczywiście balustrada balkonu. W takich warunkach nie możemy zapomnieć o cotygodniowym zasilaniu. Używać możemy do tego tego samego nawozu jakim zasilamy kwiaty na balkonie. Oczywiście lepszym byłby nawóz przeznaczony dla pomidorów.
Zanim przyjdą przymrozki zrywamy owoce i kładziemy je na słońcu. Próbą wbicia paznokcia sprawdzamy stan wysuszenia. Jeśli się to nam nie uda jest sygnałem, że owoce są wystarczająco wysuszone. W trakcie dalszego przechowywania – np. jako ozdoba stołu – miąższ potrafi wyschnąć prawie zupełnie. Dotyczy to szczególnie tych mniejszych owoców.
Rozmnażanie
Nasiona jak wiemy są duże i w l g znajduje się ich 10-18 sztuk. Wysiewamy je w kwietniu do doniczek po 2-3 nasiona. Na miejsce stałe wysadza się po połowie maja. Można wysiać dynię bezpośrednio na miejsce stałe w maju. Wysiewając np. wzdłuż płotu trzeba zachować duży odstęp między dołkami. W zależności od długości pędów od 50-100 cm.
Choroby i szkodniki
Jeśli uprawiane są w pobliżu ogórki to również na dyni może wystąpić mączniak rzekomy lub kanciasta plamistość.
Zastosowanie
Dyniami ozdobnymi można obsadzać ogrodzenia z siatki, a także altany, balkony czy też szpecące ogród elementy, jak stare murki, szopy itp. Silnie rozrastające się pędy i bogate ulistnienie dość szybko tworzą zasłony, będące doskonałym źródłem cienia. Jak już wspomniano, głównym elementem dekoracyjnym są różnej wielkości i barwy oraz różnego kształtu owoce – po zasuszeniu zwykle układa się je na różnego rodzaju talerzach, paterach czy w płytkich misach i koszykach, same lub w połączeniu z innymi ozdobnymi owocami czy owocostanami i nasiennikami. W dekoracji wnętrz stosuje się także kompozycje łączone owoców dyni i kwiatów świeżych lub suchych.
Na działkach często maskuje się nimi niezbyt atrakcyjne choć bardzo potrzebne kompostowniki. W takim jednak wypadku musimy pamiętać by pod owoce podłożyć garść słomy by dynie nie odbarwiały się od wilgotnego podłoża.
Uwagi
Pierwszymi którzy poważniej zainteresowali się owocami przywiezionymi z Nowego Świata przez Kolumba byli Włosi. To z włoskiego wywodzi się nazwa cukinia, która była chyba pierwszą powszechniej uprawianą rośliną.
Przypisy
Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:
ozdoba – http://deccoria.pl/galeria,id,39257,1,dekoracje-z-dyni.html
cucurbita pepo – http://www.missouribotanicalgarden.org/gardens-gardening/your-garden/plant-finder/plant-details/kc/a686/cucurbita-pepo.aspx
Kwiaty roczne 
Dodaj komentarz