Wieczornik damski

30.05.2012 — zojalitwin

©Hesperis matronalis

Opis

Rodzina:Brassicaceae – kapustowate

Jedna z bardzo starych roślin ozdobnych bo uprawiana już w ogrodach starożytnego Rzymu. Jest to dość dziwna roślina bo w zasadzie jest tzw. krótkowieczną byliną. Ponieważ tak naprawę nie wiadomo czy zaniknie po 3 latach czy po 4 latach więc uprawia się ją jako roślinę dwuletnią z założeniem, że jeśli będzie dłużej to dobrze, a nie to mamy młode siewki by ją zastąpić.

W pierwszym roku po wysianiu otrzymujemy tylko kępkę odziomkowych liści. Dopiero w drugim roku na wiosnę pojawia się znów kępka liści odziomkowych i później wyrasta wysoki i ulistniony pęd kwiatowy. Liście odziomkowe zanikają wcześnie i w momencie wykształcania się kwiatostanu już ich praktycznie nie ma.

Liście na pędzie są ustawione naprzemianlegle. W kształcie lancetowate. Mogą mieć brzeg ząbkowany, a mogą także być całobrzegie o bardzo krótkim ogonku lub nie mają go wcale. Na każdym wierzchołkowym rozgałęzieniu pojawia się dość gęsty kwiatostan mogący mieć do 30 kwiatków.

Pojedyncze kwiatki są około 2 centymetrowej średnicy złożone z 4 płatków i pięknie pachnące przede wszystkim wieczorem.

Owocem jest wąska łuszczyna. Jest to coś co przypomina bardzo wąski strąk. Nasiona niewielkie jasnobrązowe. Cała roślina z wyjątkiem kwiatów jest lekko szorstko owłosiona.

Gatunek wytworzył w sposób naturalny odmianę o białych kwiatach. Odmiany takie nazywamy botanicznymi i można je rozmnażać z nasion. Botanicy nadają im tylko nazwy i ta nazywa się ”Albiflora”. Jest wiele odmian i ras tego gatunku ja wymienię tylko odmianę o większej licznie fioletowych płatków, a jest nią ”Lilacina Flore Pleno”.

Występowanie

Praktycznie cała Euroazja. Jest zatem dla nas rośliną rodzimą.

Wysokość

Przeciętnie 75 cm, ale jej maksymalna wysokość mieści się w granicach 120 cm.

Termin kwitnienia

Zaczyna kwitnąć w drugiej połowie maja i kwitnie przez około miesiąc.

Kolor kwiatu

Niebiesko liliowe, białe, różowo-karminowe. Są także rasy które mają dwukolorowe płatki.

Stanowisko

Najlepiej lekko ocienione czyli wystawa wschodnia lub zachodnia. Na bardziej słonecznym możemy ją posadzić lecz będzie wymagała podlewania, inaczej kwiatostany będą zawierały bardzo mało kwiatków i przekwitnie szybko.

Wymagania

Optymalne dla tej rośliny gleby powinny być przepuszczalne lecz zasobne. Odczyn czyli tzw. pH powinno być w granicach obojętnego w kierunku gleb zasadowych. Wymaga także gleb dobrze utrzymujących wilgoć. W końcu w naturze rośnie przede wszystkim nad ciekami wodnymi. Musimy pamiętać, że możemy uprawiać na innych niż wymienione glebach, ale z 30 kwiatków w kwiatostanie będziemy mieć 10 i zamiast 5-6 rozgałęzień będziemy mieć 2-3 rozgałęzienia. Wybór należy do nas, tym bardziej że słabsze gleby da się poprawić, bo zawsze praktycznie każdy ogródkowicz ma wystarczającą ilość kompostu aby to zrobić.

Jeśli roślina wyrośnie ponad te 70 centymetrów musimy się liczyć, że wiatr i silniejsze deszcze mogą nam położyć rośliny, więc zawczasu przygotujmy sobie jakieś estetyczne podpórki. Inną czynnością jest wycinanie przekwitłych pędów. Inaczej musimy się liczyć z samosiewem i często roślina zakończy życie najbliższej zimy. Na nasiona zostawiamy jeden pęd i to będzie wystarczająca ilość nasion by odnowić roślinę.

Mrozoodporność

Jeśli jest warstwa śniegu to roślina przetrwa do temperatury – 20 ⁰C

Rozmnażanie

Jeśli uprawiamy gatunek możemy spokojnie w maju wysiać nasiona od razu na miejsce stałe. Przy wysiewie pamiętajmy, że roślina atrakcyjnie wygląda tylko w większej grupie, a siewki będziemy musieli przerwać tak by zachować odstęp około 10 – 15 cm.

Jeśli mamy jakąś szczególną odmianę niestety pozostanie tylko podział wczesną wiosną.

Mając rasę, która zachowuje się jak bylina to trzeba co 2-3 lata roślinę podzielić i posadzić w wyznaczonym miejscu. Tym sposobem utrzymamy ją wiele lat.

Choroby i szkodniki

Posadzona w cieniu jest narażona na mączniaka prawdziwego. Ze szkodników tylko mszyce lubią tę roślinę.

Zastosowanie

Poza ozdobą rabat w standardowych ogrodach jest doskonałą rośliną do uprawy w ogrodach leśnych byle niezbyt cienistych.

Z powodzeniem może być uprawiana na kwiat cięty.

Uwagi

”Hesperis” tłumaczy się jako ‚pod wieczór‚, ‚o zachodzie‚. Ma to związek z najsilniej w tym czasie odczuwanym zapachem kwiatów. Nazwa gatunkowa ”matronalis” odnosi się do używania tego kwiatu w czasie rzymskiego festiwalu matron. Matrona to nic innego jak dostojna kobieta.

Przypisy