©
©Heliotropium arborescens
Opis
Rodzina: Boraginaceae – ogórecznikowate
W literaturze często też można spotkać nazwę H. peruvianum używaną jako synonim.
Roślina jest krzewinką, a to oznacza drewniejące od dołu pędy. Skórzaste, dość duże, owalnolancetowate, zielone liście są szorstko owłosione, a na pędzie ustawione niemal naprzeciwlegle. Gęste baldachogrona drobnych rurkowatych kwiatów o intensywnym waniliowym zapachu zdobią zielone krzewinki przez całe lato.
Najczęściej uprawiane odmiany:
‚Black Beauty’ – z racji swej wysokości (80—90 cm) doskonała do uprawy na rabatach. Małe ciemnofioletowe kwiaty silnie pachną wanilią.
‚Chatsworth’ – odmiana z której łatwo wyprowadzić formę pienną. Mocno pachnące błękitne kwiaty rosną w gęstych wierzchołkach, liście ciemnozielone.
‚Dwarf Marina’ – to typowa odmiana do wszelkiego rodzaju pojemników i kwitnących obwódek bo jej średnia wysokość to 30 cm.
‚Gatton Park’ – słodko pachnące fioletowe kwiaty, pomarszczone zielone liście. Średna wysokość roślin to 60 cm.
‚Marina’ – cechuje ją zwarty, krzaczasty pokrój i wysokość do 45 cm. Ma duże (średnica do 10 cm) kwiatostany złożone z silnie pachnących fioletowo-niebieskich kwiatów. Liście ciemnozielone, mocno pomarszczone.
‚Princess Marina’ – kwiatostany złożone z intensywnie purpurowych i słodko pachnących kwiatów na tle fioletowozielonych pomarszczonych liści. Wysokość roślin około 60 cm. Tworzy bardziej wzniesione pędy i jej szerokość jest dość znacznie mniejsza od wysokości.
‚White Lady’ – białe kwiaty z fioletowym nalotem, słodko pachnące wanilią, mogą być różowe w pąku. Liście zielone. Roślina z tych wyższych bo przeciętna wysokość to 70 cm.
‚Iowa’ – zwarta, o ciemnozielonych z niebieskawym odcieniem liściach i purpurowych kwiatach.
Występowanie
Nasz gatunek pochodzi z Peru (stąd jego jedna z nazw) gdzie jest krzewinką lub krótkowiecznym krzewem dorastającym w stanowiskach naturalnych do 120 cm.
Wysokość
Od 30 do 90 cm w zależności od odmiany.
Termin kwitnienia
Kwitnie od lipca do września, po około 16 tygodniach od siewu.
Kolor kwiatu
Gatunek ma kwiaty fioletowo-niebieskie lub lawendowo-niebieskie natomiast odmiany dodatkowo mogą mieć barwy purpurowe, fioletowe lub białe.
Stanowisko
Praktycznie tylko słoneczne miejsca.
Wymagania i pielęgnacja
Heliotrop to roślina w tej chwili po okresie zapomnienia powracająca do łask. W zachodnich rejonach kraju z powodzeniem może być ozdobą rabat tylko wysadzamy ją pod sam koniec maja lub na początku czerwca jak się podłoże nieco ogrzeje. Jeśli sadzimy roślinę przetrzymaną w chłodzie to przed sadzeniem przytnijmy jej pędy formując kształtny krzaczek.
Pamiętajmy, że heliotrop jest rośliną żarłoczną, ale od momentu pojawienia się pierwszych pąków trzeba zasilać nawozami o bardzo ograniczonej ilości azotu. Jeśli przedobrzymy z azotem będziemy mieć burzę liści bez kwiatów. Poza tym doskonale reaguje na nawożenie organiczne. Ponieważ do skrzynek czy na rabaty obornika raczej się nie daje dajmy dużą dawkę kompostu. Innym gwarantem sukcesu jest gleba dobrze utrzymująca wilgoć lecz nigdy nie podmakająca. W trakcie suszy warto zatem heliotrop podlewać by wyglądał jak na zdjęciu. Komu nie będzie się chciało niech nie narzeka, że ma mało kwiatów, które na dodatek szybko przekwitają. Przed zapowiadanymi pierwszymi przymrozkami kto ma warunki powinien roślinę wykopać i posadzić do doniczki i na noc zabierać do pomieszczenia. Musimy wiedzieć, że roślina przestaje rosnąć jak temperatura spadnie do 5 0C więc ten moment jest ostatecznością do zabrania na stałe. Gdyby ktoś miał takie pomieszczenie, w którym jest światło i temperatura waha się w granicach 5-8 0C ma idealne warunki do przechowania rośliny. Powyżej 8 0C roślina będzie rosła. Przyrosty będą wyciągnięte. Wiosną będzie wymagała dość radykalnego cięcia.
W obu wypadkach osoby takie mogą się pokusić o wyprowadzenie formy piennej. Będzie to wprawdzie dość niskie drzewko, ale na tyle wysokie, że z doniczką może stanowić centralny punkt niewielkiej rabaty.
W donicach i innych pojemnikach starajmy się uprawiać odmiany średnio wysokie i odmiany niskie. Odmiany średnio wysokie można po zewnętrznej stronie pojemnika podsadzać innymi kwitnącymi roślinami. 
Na zdjęciu akurat aksamitka rozpierzchła, ale posadzić można wszystko co dobrze pasuje do ciemno niebiesko-fioletowej barwy. W czasie lata pojemniki podlewamy czasem i dwa razy dziennie. Z uwagi na rozgrzane rośliny w godzinach popołudniowych podlewanie powinno być dokonane wodą letnią lub taką, która stała w tym samym miejscu i ma temperaturę zbliżoną do temperatury roślin. Nie zapominajmy zatem o zostawieniu na balkonie wody w jakimś pojemniku by potem nie było problemu z ”ugotowaną” rośliną. Nawożenie zaczynamy już 6 tygodni po posadzeniu. Najczęściej w tym czasie rośliny są już wystarczająco wysokie i do dalszego rozwoju wystarczy im ta maksymalnie zmniejszona dawka nawozów jaka jest w nawozach do surfinii, pelargonii, datury itp. roślin intensywnie i długo kwitnących. Nawozimy najlepiej co drugie podlewanie dawką o połowę mniejszą niż zalecana na opakowaniu.
Uwaga praktyczna. Nasiona możemy zbierać tylko jeśli uprawiamy gatunek oraz odmianę ”Marina”. Wszystkie inne odmiany w tym wszystkie inne Mariny nie powtórzą nam cech rośliny matecznej bo są odmianami mieszańcowymi.
Mrozoodporność
Roślina ginie już przy temperaturze 2 0C. Nie trzeba zatem mrozu.
Rozmnażanie
W l g znajduje się około 1700 nasion, a więc nasiona są bardzo drobne. Jeśli zdecydujemy się rozmnażać sami bo np. trudno sadzonki tej rośliny kupić to wybieramy najwidniejsze okno. Wysiewamy do pojemnika najlepiej w ziemię specjalnie przygotowaną do wysiewów, kto jej nie może dostać to standardowa ziemia do kwiatów, ale wymieszana pół na pół z perlitem. Ziemię wyrównujemy bardzo dokładnie i podlewamy. Stawiamy by odciekła niepotrzebna woda i dopiero po około godzinie przystępujemy do wysiewów. Siejemy jak najrówniej. Nasiona nie przykrywamy bo do kiełkowania potrzebują światła. Wciskamy je jedynie do podłoża – ja to robię dnem szklanki. Pojemnik do woreczka i umieszczamy na parapecie zapewniając temperaturę około 20 0C. Proszę się uzbroić w cierpliwość wschody są dość długie i bardzo rozciągnięte w czasie. Dlatego jedna siewka jest już w miarę duża, a inna dopiero wschodzi. Wschody powinny się jednak zakończyć do miesiąca czasu od wysiewu. Wszystko zależy ile potrzebujemy roślin jak niewiele to z pikowaniem czekamy aż dorośnie interesująca nas ilość siewek, a resztę wyrzucamy. Pikujemy wtedy kiedy siewka ma dwa liście właściwe. Pikujemy od razu do doniczek wypełnionych dobrą ziemią do kwiatów bo nawet jeśli uprawiamy na rabacie to i tak wysadzimy je za około półtora miesiąca więc system korzeniowy będzie musiał mieć się gdzie rozrosnąć, ale także dlatego, że roślinki mają spore wymagania pokarmowe i w końcowym okresie uprawy doniczkowej przyjdzie nam rozsadzę zasilać. Robimy to ‚Florowitem’ w dawce o połowę niższej niż zalecana. Największą trudnością jest zapewnienie maksimum światła przy temperaturze około 15 0C. W wyższych temperaturach siewki będą się bardzo wyciągać. W ciągu całej tej uprawy siewki należy kilkakrotnie uszczykiwać by pobudzić rośliny do krzewienia się.
Starajmy się zwalczać wszelkie choroby jakie pojawią się na innych roślinach by nie trzeba było opryskiwać heliotropu jako, że należy on do roślin wrażliwych na liczne chemiczne środki ochrony roślin.
Ponieważ jest to krzewinka i w dolnej partii pędy drewnieją można pobrać sadzonki półzdrewniałe w lecie i ukorzeniać. Wówczas nie przechowujemy dużej rośliny, a ukorzenioną sadzonkę.
Choroby i szkodniki
Sprawdzajmy przed wniesieniem roślin na ewentualne zimowanie. Lubią go mączliki i można razem z rośliną wnieść tego uciążliwego lokatora.
Zastosowanie
Wyższe odmiany uprawia się przede wszystkim jako rośliny rabatowe. Odmiany niskie nadają się także do obsadzania pojemników.
Przypisy
Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:
Nasiona – http://www.magicgardenseeds.com/HEL03
Karłowa – http://www.flickr.com/photos/26986082@N02/2651924051
W donicy – http://gpshort.com/varieties/ssv.html
Z aksamitką – http://www.flickr.com/photos/melaniejo/2626138187/
Kwiaty roczne 
Dodaj komentarz